O‘zbekistondagi banklarni xususiylashtirish yana kechiktirildi
O‘zbekistonning uchta yirik banki — “Aloqabank”, “Asakabank” va ‘O‘zsanoatqurilishbank‘dagi davlat ulushlarini sotish muddatlari yana orqaga surildi. Bu qaror Prezident Shavkat Mirziyoyevning 2024-yil 27-dekabrda imzolagan farmoni bilan tasdiqlangan.
Hujjatga ko‘ra, uchala moliya muassasasini xususiylashtirish 2025-yilda yakunlanishi kerak. Ilgari “Aloqabank” va "Asakabank"dagi ulushlar 2023-yil oxirigacha, ‘O‘zsanoatqurilishbank‘dagi ulushlar esa 2024-yil oxirigacha sotilishi mo‘ljallangan edi.
2020-yilda ishlab chiqilgan xususiylashtirish dasturi dastlab YETTB kabi xalqaro tashkilotlar ishtirokida bir nechta davlat banklari uchun IPO va SPO o‘tkazishni nazarda tutgan edi. Biroq xususiylashtirish jarayoni cho‘zilib ketdi. Hozirgi paytda e’lon qilingan barcha banklar orasida faqat “Ipoteka-bank” bo‘yicha bitim yakunlangan bo‘lib, uning 75 foizini 2022-yilda Vengriyaning OTP Bank kompaniyasi sotib olgan.
Tahlilchilar xususiylashtirish kechikishining sababi sifatida banklarning biznes-modellarini o‘zgartirish jarayonining murakkabligini ko‘rsatmoqda. Fitch va S&P xalqaro reyting agentliklari YETTB kabi xalqaro tashkilotlarning ishtiroki aktivlar sotilishini tezlashtirishi mumkinligini ta’kidlagan edi.
Xususiylashtirish muddatlaridagi o‘zgarishlardan tashqari, prezident farmoni tadbirkorlik uchun eng murakkab sharoitlar kuzatiladigan 5-toifali tumanlarda biznes uchun imtiyozlarni ham qisqartirmoqda. Endi yuridik shaxslar uchun mol-mulk va yer solig‘i hisoblangan summaning 1 foizidan 50 foizigacha oshiriladi, yakka tartibdagi tadbirkorlar esa eng kam stavkaning 25 foizi miqdorida daromad solig‘ini to‘lashlari shart bo‘ladi.