O'zbekistonda qishloq xo'jaligi kooperativlari paydo bo'ladi
Qonunchilik palatasining yalpi majlisida ikkinchi o’qishda "qishloq xo’jaligi kooperativi to’g’risida"gi qonun loyihasi ko’rib chiqildi. Yangi qonun mamlakatning agrar sohasidagi o’zgarishlar bilan bog’liq.
So’nggi yillarda 260 ming gektar maydonda yangi dehqon va fermer xo’jaliklari paydo bo’ldi. Mahsulotlarni ichki va tashqi bozorlarda tashish, saqlash, qayta ishlash va sotish bo’yicha ishlarini samarali tashkil etish uchun qishloq xo’jaligi kooperativlari va sanoat klasterlari o’rtasidagi hamkorlikni yaxshilash zarur.
Islohotlar davomida qishloq xo’jaligidagi kooperativ munosabatlarni tartibga soluvchi mavjud qonunlar ko’pincha bir-biriga mos kelmasligi va amalda qo’llash qiyin bo’lganligi aniqlandi. Shu sababli, ushbu sohadagi huquqiy normalarni tartibga soluvchi yangi yagona qonunni ishlab chiqishga qaror qilindi. Shu munosabat bilan 1998 yilda qabul qilingan "qishloq xo’jaligi kooperativlari (shirkat xo’ jaligi) to’g’risida“gi eski qonunni bekor qilish va “auditorlik faoliyati to’g’risida”, “kooperatsiya to’g’risida” kabi boshqa qonunlarga, shuningdek fuqarolik va yer kodekslariga o’zgartirishlar kiritish rejalashtirilmoqda.
Qonun loyihasi qishloq xo’jaligi kooperativlarini tashkil etish, ularning tuzilishi, boshqaruvi, nazorati va tugatilishi bilan bog’liq asosiy masalalarni belgilaydi va davlat va kooperativlar o’rtasidagi mulkiy munosabatlarni tartibga soladi. Yangi qonunning muhim qismi kichik ishlab chiqaruvchilarni qo’llab-quvvatlash va davlat yordami choralari orqali ularning ishini rag’batlantirish bo’ladi.
Loyihaga ko’ra, qishloq xo’jaligi kooperativi demokratik tamoyillar asosida boshqariladigan mustaqil tijorat tashkiloti bo’ladi. Uning tarkibiga o’zaro ishtirok etish asosida qo’shma qishloq xo’jaligi faoliyati uchun Birlashgan jismoniy va yuridik shaxslar kirishi mumkin.
Deputatlar, shuningdek, qonun loyihasini ishlab chiqishda xorijiy tajriba va boshqaruvning zamonaviy usullari hisobga olinganligini, qonunning qabul qilinishi kooperativlar uchun huquqiy kafolatlar yaratishga, bozor mexanizmlarini joriy etishga, raqobat muhitini ta’minlashga va tabiiy resurslardan oqilona foydalanishga ko’maklashishga yordam berishini ta’kidladilar.
Natijada qonun loyihasi deputatlar tomonidan qabul qilindi.
Bogdan Burikin, atayin “Karavan-Info” uchun