Sevara Nazarxon: shunchaki yulduz emas, qalbida musiqa jaranglagan inson
Sevara Nazarxon — o‘zbek pop va folk-rok qo‘shiqchisi, an’anaviy o‘zbek musiqasi ijrochisi, bastakor. O‘zbekiston Respublikasi xalq artisti (2024). O‘zbekistonning eng mashhur xonandalaridan biriga aylangan Sevara bunda to‘xtab qolmadi. Harakatchan va intiluvchi qiz Yevropaga “taqdirni sinab ko‘rish uchun” yo‘l oldi va yanglishmadi. Londonda uning karyerasi uchun muhim bo‘lgan Piter Gabriel bilan uchrashdi. Aynan u yosh xonandaning Yevropa, AQSH va Kanadaning eng yirik maydonlarida o‘tgan jahon turnesini uyushtirdi. 2004-yilda qo‘shiqchi nufuzli BBC World Music Award mukofotining Best Asian Artist (“Osiyoning eng yaxshi artisti”) nominatsiyasida g‘olib bo‘ldi.
— Bunday yutuqlar va muxlislar “armiyasi” bilan Sizni o‘zbek estradasining durdonasi deb bemalol aytish mumkin. Sevara, o‘zingizni yulduz deb hisoblaysizmi?
— Bilasizmi, bolaligimdan shunday deb o‘ylardim. Ammo vaqt o‘tishi bilan har bir inson o‘zicha yulduz ekan degan xulosaga keldim. Chamasi, yosh ulg‘aygan sari faylasufga aylanib boryapman.
— Siz xorijda taniqli ijrochilar, prodyuserlar va musiqachilar bilan ishlashni boshlagan birinchi o‘zbek xonandasisiz. Qo‘rqqan edingizmi?
— Albatta, qo‘rqqan edim. Lekin shunday payt keldiki, ichimda sarguzashtga ishtiyoq uyg‘ondi, Toshkent esa zerikarli tuyuldi. Pulsiz va tanish-bilishlarsiz men odamlarga o‘zimni ko‘rsatish va ularni ko‘rish uchun o‘ziga xos sayohatga chiqdim. Omad uzoq kuttirmadi. Men har qanday yo‘l bilan taassurot qoldirishga intilmadim, chunki ko‘pincha u yoki bu taniqli artistlar yoki prodyuserlarning qiyofasini ham bilmasdim. Ichimda qo‘shiq aytish, o‘z hikoyalarimni bayon etish istagi yonardi va ehtimol, aynan shu narsa muvaffaqiyatga erishishimga yordam bergandir.
— Sevara, tasodifga ishonasizmi?
— Men uchun tasodif ongsizlik bilan chambarchas bog‘liq. Sodir bo‘layotgan har bir narsani o‘zini anglash uchun saboq va kalit sifatida qabul qilaman. Faqat lazzat uchun yashash menga xos emas. Ha, hayotdan zavqlanish muhim, lekin o‘z ustida ishlamasdan hech narsaga erishib bo‘lmaydi. Ayniqsa, baland ovozda: “Biz Xudo yo‘lida yashaymiz!” deb jar soladiganlar g‘ashimga tegadi. O‘z diningni baqirib-chaqirib, uni boshqalarga singdirishning nima keragi bor?
— “Golos” va “Toch-v-toch” kabi loyihalarda ishtirok etishga sizni nima undadi?
— Bu o‘ziga xos bolalik edi. Dastlabki bosqichda bu qanchalik jiddiy ekanini ham anglamagan edim. Lekin hozir tushunib yetyapmanki, bu ajoyib maktab bo‘lgan ekan. "Golos‘ga hazillashib bordim, garchi rossiyalik tomoshabin meni to‘g‘ri taqdim etgan sifatli ashyolarim tufayli yaxshi qabul qilgan bo‘lsa kerak.
— Hozir Sevara nima bilan band?
— Hozir bolalarim bilan yashamoqdaman. Ilgari bolalar qanday mavjudot ekanini ham tushunmasdim. Endi esa bu qanday mas’uliyat ekanini anglab yetyapman: ularni tarbiyalash, shug‘ullanish, yo‘naltirish. Oila men uchun muhim, lekin kasb ham birinchi o‘rinda turibdi. Hozir zamonaviy opera bilan bandman — bu murakkab, keng ko‘lamli loyiha, yangi cho‘qqi. Ijod men uchun hayot. Tanani to‘ydirsa bo‘ladi, ammo ruh boshqa ozuqani talab qiladi. Agar unga g‘amxo‘rlik qilinmasa, inson hayotda yo‘qoladi.
— Tomoshabiningiz qanday?
— Avvalo, jonli. U men bilan birga kechinmalarni boshdan kechiradi, quvonadi, yig‘laydi. Sahnada turgan ijrochi faqat ko‘ngil ochish uchun masxaraboz emas. Men “taranglikni yumshatishga” va hayotda yengil bo‘lishga harakat qilaman.
— Uyda qo‘shiq aytasizmi?
— Ba’zan, ayniqsa hammomda. Ammo asosan musiqa uy sharoitida ham ish jarayonining bir qismi bo‘lib qolaveradi.
— Siz ko‘p joylarda yashagansiz. Qayeri sizga qulayroq?
— Men uchun eng qulayi o‘zim bilan, qalbimda yolg‘iz qolish. Aynan u mening haqiqiy vatanim. Majburiy vatanparvarlik esa, bayroqlar va qichqiriqlar bilan o‘z mansubligini isbotlashga urinish, faqat nafrat uyg‘otadi. Asosiysi, qayerda yashashingdan qat’i nazar, inson bo‘lishdir.
— Farzandlaringiz musiqa sulolasini davom ettiradimi?
— Ular uchun eng muhimi ma’naviy yuksalish va ta’lim. Shunda ular o‘z yo‘llarini topadilar va adashmaydilar. Qalb va aql juft raqsga o‘xshab uyg‘un bo‘lishi kerak. Men bolalarimga mehribon do‘stman, oilamizda esa otasi qattiqqo‘l.