Unifikatsiyasiz hamkorlik - Markaziy Osiyoning yagona axborot makonini yaratish
Sobirov Qobuljon Qosimovich — Shanxay hamkorlik tashkilotining (SHHT) O‘zbekistondagi Xalq diplomatiyasi markazi direktori. U o‘z lavozimida SHHTga a’zo mamlakatlar o‘rtasidagi madaniy, ta’lim va gumanitar aloqalarni mustahkamlashga qaratilgan diplomatik tashabbuslarni muvofiqlashtirish va rivojlantirish uchun mas’uldir. Bundan tashqari, Sobirov mintaqa davlatlari o‘rtasida tajriba almashish va do‘stlikni mustahkamlashga ko‘maklashadigan yoshlar va ta’lim dasturlarini kengaytirishga alohida e’tibor qaratadi.
— Nafaqat O‘zbekiston, balki butun Markaziy Osiyo mintaqasi taraqqiyoti uchun qaysi yo‘nalish va loyihalar ustuvor hisoblanadi? Qanday rejalarni misol qilib keltirishingiz mumkin?
— Markaziy Osiyo mintaqasida yagona media kun tartibi mavjud emas. Bu asosiy muammolardan biri bo‘lib, fuqarolarimizni qiynayotgan barcha masalalarni qamrab oladigan kun tartibini ishlab chiqishimiz zarur. Shuningdek, soxta axborotni tarqatishga qarshi birgalikda kurashish muhim yo‘nalishdir. Hozirgi paytda Markaziy Osiyo davlatlariga ma’lumotlar alohida-alohida kelib tushmoqda, bizda yagona media platforma yoki umumiy media makon yo‘q. Markaziy Osiyo rahbarlarining so‘nggi maslahat yig‘ilishida jurnalistlar fikr almashishi mumkin bo‘lgan yangi media kun tartibi va platformani yaratish dolzarbligi muhokama qilindi. Bunday uchrashuvlar bugun Toshkentda, ertaga Dushanbeda, indinga, masalan, Bishkekda o‘tkazilishi mumkin.
— Yagona media-platformaning qanday formatini tasavvur qilyapsiz? Avvalroq “Markaziy Osiyo ovozi” kanali taklif qilingan edi. Bu telekanal bo‘ladimi yoki onlayn-nashrmi?
— Hozircha loyiha telekanal formatida ko‘zda tutilmoqda, biroq u qo‘shni davlatlar tashkilotlari bilan muhokama va kelishish bosqichida. G‘oya “Mir” kanaliga o‘xshash, ammo Markaziy Osiyo media makoniga urg‘u beradigan platformani yaratishdir. Biz loyihani barcha manfaatdor tomonlar bilan muhokama qilishni rejalashtirganmiz.
— Yagona media makonni yaratishda har bir ishtirokchining milliy o‘ziga xosligi saqlanib qoladimi? Bu muammo bo‘lishi mumkinmi?
— Biz Markaziy Osiyo xalqlari madaniyati, an’analari va tillarining xilma-xilligini hurmat qilish tamoyiliga amal qilamiz. Gap ayrim mamlakatlar manfaatlarini kamsitish emas, balki hamkorlik haqida ketmoqda. Mintaqadagi jurnalistlar uyushmalari va media-xoldinglarning sa’y-harakatlarini birlashtirish, bir xillashtirish emas, balki yaqinlashtirishga qaratilgan umumiy media kun tartibini yaratish rejalashtirilgan.
— SHHTning O‘zbekistondagi Xalq diplomatiyasi markazi direktori sifatida ushbu media-platformani shakllantirishda ishtirok etasizmi?
— Hozircha bunday masala muhokama qilinmayapti. Biroq, bunday uchrashuvlarda shakllantirilgan takliflar milliy koordinatorlarga yetkaziladi, ular esa bularni yuqori darajada muhokama qiladilar. Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlari SHHT yig‘ilishlarida o‘z mamlakatlarining tashabbuslarini doimo e’tiborga oladilar, chunki mintaqa mamlakatlari tashkilotning muhim qismini tashkil etadi. Bizning vazifamiz — hukumatlarga ko‘rib chiqish uchun yagona pozitsiyani shakllantirish.
— Yoshlarni media faoliyatiga jalb etish mavzusi muhokama qilindi. Media platformaning asosiy auditoriyasi yoshlardan iborat bo‘ladimi?
— Asosiy auditoriya, albatta, yoshlarni o‘z ichiga oladi, chunki Markaziy Osiyo mamlakatlarida aynan yoshlar aholining sezilarli qismini tashkil qiladi: O‘zbekistonda bu 35 yoshgacha bo‘lganlar 60 foizni, Qozog‘istonda 70 foizni tashkil etadi. Biroq, platforma barcha yosh guruhlari manfaatlarini hisobga oladi va mintaqaning madaniy xilma-xilligi hamda tarixiy merosi bilan bog‘liq masalalarni yoritadi.
— Qanday qilib mintaqada OAV madaniyati darajasini oshirish va uni, masalan, O‘zbekistonda singdirish mumkin?
— Biz buni samimiylik, halollik va xolislikni nazarda tutuvchi xalq diplomatiyasi nuqtai nazaridan muhokama qildik. Olimpiya o‘yinlarida sportchilarni qo‘llab-quvvatlash misoli ijobiy yangiliklarning muhimligini ko‘rsatadi. Ommaviy axborot vositalari madaniyati darajasini oshirishning tezkor usullaridan biri — bu yoshlar faol ishtirok etayotgan ijtimoiy tarmoqlardan samarali foydalanishdir. Biz mamlakatlar o‘rtasida ishonch va yaxshi qo‘shnichilikni mustahkamlaydigan yutuqlar va ijobiy misollarga e’tibor qaratgan holda soxta axborot va dezinformatsiyaga qarshi kurashishimiz kerak.
— Xulosa qilib aytganda, ushbu platforma qanday asosiy maqsadlarni ko‘zlaydi?
— Asosiy maqsadlar — soxta xabarlarga qarshi kurashish, ijobiy kontentni targ‘ib qilish va Markaziy Osiyo mamlakatlarini yaxshi qo‘shnichilik va o‘zaro hurmat doirasida birlashtirish uchun milliy materiallar yaratishdir. Biz yutuqlar bilan o‘rtoqlashishimiz va ijobiy misollarni ta’kidlashimiz lozim.