O‘zbekistonda suv va energiyani tejash maqsadida 112 ming kilometr kanallarni betonlash va 2 mingta mikro GES qurish rejalashtirilmoqda suv va energiyani tejash uchun mikroGES
7-noyabr kuni O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev raisligida suv va energiya resurslaridan oqilona foydalanish hamda qishloq xo‘jaligidagi yo‘qotishlarni kamaytirish chora-tadbirlariga bag‘ishlangan videoselektor yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Mamlakatda suv tanqisligi xavfi sharoitida suv resurslarini samarali boshqarish va qishloq xo‘jaligi sohasida unumdorlikni oshirish bo‘yicha loyihalar ishlab chiqilmoqda.
Ushbu vazifalarni hal etish uchun Prezident 18 ming kilometr magistral va 94 ming kilometr ichki kanallarni keng ko‘lamda betonlash bo‘yicha ko‘rsatma berdi. Kelgusi yilda bu ishlarga 800 milliard so‘m ajratilib, natijada suv yo‘qotilishi sezilarli darajada kamayishi kutilmoqda. O‘tgan yili shunday chora-tadbirlar tufayli 200 ming gektar maydonda 450 million kub metr suv tejalgan.
Betonlangan kanallarda suv oqimini tezlashtirish uchun kichik gidroelektr stansiyalari (mikro GES) qurilishi rejalashtirilgan. Navoiy viloyatida 11 MVt quvvatga ega 148 ta mikro GES qurilishi boshlangan bo‘lib, kelajakda ularning soni butun mamlakat bo‘ylab 2 mingtaga yetadi. Bu stansiyalar yiliga 600 million kVt⋅soat elektr energiyasi ishlab chiqarish quvvatiga ega bo‘lib, qishloq xo‘jaligi tarmog‘ining elektr ta’minotini qo‘llab-quvvatlaydi va elektr energiyasi xarajatlarini kamaytiradi.
Shu bilan birga, O‘zbekiston suv xo‘jaligida energiya sarfini kamaytirish maqsadida nasos stansiyalarini modernizatsiya qilmoqda. 2025-yil nasos tizimlari samaradorligini oshirish yili deb e’lon qilinib, shu doirada energiya tejamkor nasoslar va quyosh panellari o‘rnatiladi. Bunday chora-tadbirlar Xorazm viloyatida o‘z samarasini berib, fermerlar ortiqcha elektr energiyasini davlatga sotishdan daromad olmoqda.
Jizzax viloyati Do‘stlik tumanida suv ta’minotini boshqarishning intellektual tizimi joriy etilgan loyiha suv resurslarini muvaffaqiyatli boshqarishga misol bo‘la oladi. 2 mingta nuqtaga hisoblagichlar va videokameralar o‘rnatilishi natijasida 20 foiz suv tejalishiga erishildi. Tizimni boshqarish xususiy sektorga topshirildi va ilk bor suv uchun oldindan to‘lov amalga oshiriladi. Prezident hokimlarga bu tajribani o‘rganib, suv tanqis hududlarga joriy etish bo‘yicha topshiriq berdi.