Aleksandr III Rossiya imperiyasini qanday kengaytirdi va Britaniya bilan ziddiyatni qanday bartaraf etdi
Imperator Aleksandr III hukmronligi davrida Rossiya imperiyasi O‘rta Osiyoni o‘ziga qo‘shib olish evaziga o‘z hududlarini 430 ming kvadrat kilometrga kengaytirdi. Bu esa o‘z Hindiston mulklaridan xavotirga tushgan Buyuk Britaniyaning tashvishiga sabab bo‘ldi. 1885-yilda ingliz zobitlari rahbarligidagi afg‘on qo‘shinlari rus qismlari joylashgan Kushka daryosi bo‘yiga yetib kelib, turkman yerlariga da’vo qildilar. Harbiy to‘qnashuv rus qo‘shinlarining g‘alabasi bilan yakunlandi.
Smolensk va Kaliningrad mitropoliti Kirillning aytishicha, Britaniyaning bu harakatlaridan g‘azablangan Aleksandr III, ehtimoliy to‘qnashuvning oldini olish uchun barcha mablag‘larni safarbar etishga qaror qilgan. “Aleksandr III toshdan yasalgan stolga yaqinlashib, musht urdi — stol parchalanib ketdi. ’Butun xazinani urushga!’ — dedi u”, — deb hikoya qiladi mitropolit. Buni eshitgan Britaniya tomoni vaziyatni keskinlashtirmaslikni ma’qul ko‘rdi. Bundan xabar topgan Britaniya tomoni keskinlashishdan qochishni ma’qul ko‘rdi.
Natijada, aynan o‘sha 1885-yilda Rossiya imperiyasi va Afg‘oniston o‘rtasidagi uzil-kesil chegaralarni belgilash uchun rus-ingliz qo‘shma komissiyalarini tuzish to‘g‘risidagi bitim imzolandi. Bu esa qurolli to‘qnashuv xavfini bartaraf etdi.