Yaqin xorijdagi mamlakatlarning iqtisodiy o‘sishi: YeOTBning 2025-2027-yillarga mo‘ljallangan bashorati
Yevroosiyo taraqqiyot banki (YeTTB) yaqin yillar uchun qo‘shni mamlakatlarning iqtisodiy rivojlanish bashoratini e’lon qildi. Ma’lumotlarga ko‘ra, aksariyat davlatlar turli ichki va tashqi omillar ta’sirida YAIMning barqaror o‘sishini kutmoqda.
Armaniston
Mamlakat iqtisodiyoti 2024-yilda 6 foizga, 2025-yilda esa 5,5 foizga o‘sadi. Mis narxining yuqoriligi va pul o‘tkazmalarining ko‘payishi asosiy harakatlantiruvchi kuchlar bo‘ladi. Inflyatsiya bu yil 1,8 foizni tashkil etadi, biroq oziq-ovqat narxlarining oshishi va arman dramining qadrsizlanishi tufayli 2025-yilda tezlashishi mumkin.
Belarus
Yalpi ichki mahsulotning 4,3 foiz darajasida o‘sishi kutilmoqda, bunga sanoat ishlab chiqarish hajmining ko‘payishi turtki bo‘ladi. Inflyatsiya 5,9 foizni tashkil etadi, ammo ichki talabning o‘sishi, ish haqining oshishi va Rossiyadan keltirilayotgan tovarlarning qimmatlashishi ta’sirida 2025-2027 yillarda u kuchayishi ehtimoli bor.
Qozog‘iston
Yaqinda yuz bergan suv toshqinlaridan so‘ng tiklanish iqtisodiyotning 5,5 foizgacha o‘sishini tezlashtiradi. Qo‘shimcha omillar — yangi investitsiya siyosati va pul-kredit sharoitlarining yumshatilishidir. Allaqachon sekinlasha boshlagan inflyatsiya uzoq muddatli istiqbolda pasayishini davom ettiradi.
Qirg‘iziston
Energetika, transport va sanoatga kiritilgan investitsiyalar tufayli Qirg‘iziston iqtisodiyoti 2024-yilda rekord darajada — 9,4 foizga o‘sdi. 2025-yil uchun bashorat — 8,7 foizga o‘sish. Inflyatsiya maqsadli ko‘rsatkichdan past darajada qolmoqda, ichki talabni cheklash va foiz stavkasini oshirish choralari esa kelgusida narxlar o‘sishini jilovlashga ko‘maklashadi.
Rossiya
Yalpi ichki mahsulotning 4,1 foiz darajasida o‘sishi so‘nggi 12 yildagi eng yuqori ko‘rsatkich bo‘ldi, bu sanoat ishlab chiqarishining ko‘payishi bilan izohlanadi. 2025-yilda 2,4 foizgacha sekinlashishi kutilmoqda. Yuqori ichki talab tufayli inflyatsiya 8,5 foizga yetadi, ammo keyingi yildan boshlab sezilarli darajada pasayishni boshlaydi.
Tojikiston
Tojikiston iqtisodiyoti mintaqadagi eng yuqori o‘sish sur’atlaridan birini namoyish etmoqda — 2024-yilda 8,4 foiz. Qishloq xo‘jaligi, sanoat ishlab chiqarishi, savdo va qurilish asosiy hissa qo‘shdi. Inflyatsiya 3,9 foizni tashkil etadi, ammo somoni kursining pasayishi va ichki talabning o‘sishi tufayli oshishi mumkin.
Shunday qilib, YeOTB bashoratlari tashqi tahdidlar sharoitida ham qo‘shni davlatlar iqtisodiyotlarining barqarorligini ta’kidlaydi. Biroq, inflyatsiya dinamikasi ularning har biri uchun muhim omil bo‘lib qoladi.